Όταν ο Αρσένι Γιατσένιουκ, εκλεκτός των Αμερικανών, αναρριχόνταν με πραξικοπηματικό τρόπο στον πρωθυπουργικό θώκο της Ουκρανίας στα τέλη Φλεβάρη, είχε κάνει μια δήλωση που σήμερα τελικά επιβεβαιώθηκε. Είχε μιλήσει τότε για κυβέρνηση αυτοκτονίας, όχι αναφερόμενος στην αναταραχή στην Ανατολική Ουκρανία που σοβούσε και φαίνονταν έτοιμη να ξεσπάσει, αλλά στα μέτρα κοινωνικού κανιβαλισμού που αυτή η κυβέρνηση “όφειλε” να πάρει προκειμένου να “σωθεί” η χώρα (για τον λαό της φυσικά ούτε έδιναν, ούτε και δίνουν μία...). Οι δηλώσεις του κατά την αποχώρησή του είναι ενδεικτικές: “Ο κυβερνητικός συνασπισμός έχει διαλυθεί, νόμοι δεν έχουν ψηφιστεί, οι στρατιώτες δεν μπορούν να πληρωθούν, δεν υπάρχουν χρήματα να αγοραστούν τουφέκια, δεν υπάρχει η δυνατότητα να αποθηκεύσουμε φυσικό αέριο. Τι επιλογές έχουμε τώρα;”
Μέσα σε λιγότερο από 5 μήνες “διακυβέρνησης”, τα επιτεύγματα του Γιατσένιουκ υπήρξαν κάτι περισσότερο από εντυπωσιακά. Η Ουκρανική οικονομία φαίνεται να συστέλλεται κατά 6,5% για φέτος και το Hryvnia (το εθνικό νόμισμα) έχει χάσει το 29,75% της αξίας του από τις αρχές του έτους. Όσο κι αν ακούγονται ίσως καταστρεπτικά τα αποτελέσματα ο βασικός στόχος επετεύχθη. Τον Μάη, συνήφθει συμφωνία για δανεισμό της χώρας από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) της τάξης των 17 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Μετά την αποτυχία των προσπαθειών “διείσδυσης” στη χώρα του ΔΝΤ το 2009 και το 2012 παρά τις αρχικές συμφωνίες, λόγω της “μη εμπέδωσης των μεταρρυθμίσεων”, ίσως αυτή να είναι η τρίτη και φαρμακερή...
Αυτό όμως που προκαλεί αίσθηση σε μια κατάσταση σαν αυτή που περιγράφεται παραπάνω, είναι η ωμή ταξικότητα των τοποθετήσεων όσων ανδρεικέλων λυμαίνονται την εξουσία στο Κίεβο (ακόμα και στην Ελλάδα του Ταμήλου που δεν θεωρεί το ρεύμα κοινωνικό αγαθό). Κι αν ο νεοεκλεγείς πρόεδρος – και μεγαλοβιομήχανος της σοκολάτας – Ποροσένκο είναι πιο διπλωματικός (“Οι αποχωρήσεις από τον κυβερνητικό συνασπισμό δεν πρέπει να παραλύσουν το κυβερνητικό έργο. Το κοινοβούλιο θα πρέπει να υιοθετήσει τις τροποποιήσεις του κρατικού προϋπολογισμού που χρειάζονται προκειμένου να χρηματοδοτηθεί ο στρατός μας όπως επίσης και τις αναγκαίες συμφωνίες που θα διασφαλίζουν τη συνεργασία μας με τους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς”.), ο πρόεδρος του παραρτήματος της Citigroup στη χώρα, Vladislav Sochinsky, σίγουρα δεν μασάει τα λόγια του: “Η παραίτηση του Γιατσένιουκ μπορεί να φέρει κάποια εμπόδια στη διαδικασία συνεργασίας (σ.σ. με το ΔΝΤ). Το πρόγραμμα του ΔΝΤ ενέχει κάποια ρίσκα καθώς ένα δυσλειτουργικό κοινοβούλιο μπορεί να φανεί απρόθυμο να ψηφίσει μέτρα λιτότητας εν όψει των έκτακτων εκλογών”.
Οι στόχοι διαγράφονται λοιπόν με σαφήνεια: περικοπή κοινωνικών δαπανών και αύξηση των στρατιωτικών δαπανών για την χρηματοδότηση του στρατού που προορίζεται να καταστείλει το φιλορωσικό αντάρτικο στα ανατολικά της χώρας. Η πτώση της κυβέρνησης Γιατσένιουκ, φαντάζει περισσότερο με ένα προσχεδιασμένο βήμα στην κατεύθυνση της πλήρους αναδόμησης του ούτως ή άλλως πλήρως χειραγωγούμενου πολιτικού σκηνικού της χώρας παρά σαν ένα απρόβλεπτο γεγονός που προέκυψε ως αποτέλεσμα της – υπαρκτής – λαϊκής δυσαρέσκειας εξ αιτίας της οικτρής κατάστασης της οικονομίας και της εμπόλεμης κατάστασης στην οποία βρίσκεται η χώρα τους τελευταίους μήνες.
Αυτό όμως που προκαλεί αίσθηση σε μια κατάσταση σαν αυτή που περιγράφεται παραπάνω, είναι η ωμή ταξικότητα των τοποθετήσεων όσων ανδρεικέλων λυμαίνονται την εξουσία στο Κίεβο (ακόμα και στην Ελλάδα του Ταμήλου που δεν θεωρεί το ρεύμα κοινωνικό αγαθό). Κι αν ο νεοεκλεγείς πρόεδρος – και μεγαλοβιομήχανος της σοκολάτας – Ποροσένκο είναι πιο διπλωματικός (“Οι αποχωρήσεις από τον κυβερνητικό συνασπισμό δεν πρέπει να παραλύσουν το κυβερνητικό έργο. Το κοινοβούλιο θα πρέπει να υιοθετήσει τις τροποποιήσεις του κρατικού προϋπολογισμού που χρειάζονται προκειμένου να χρηματοδοτηθεί ο στρατός μας όπως επίσης και τις αναγκαίες συμφωνίες που θα διασφαλίζουν τη συνεργασία μας με τους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς”.), ο πρόεδρος του παραρτήματος της Citigroup στη χώρα, Vladislav Sochinsky, σίγουρα δεν μασάει τα λόγια του: “Η παραίτηση του Γιατσένιουκ μπορεί να φέρει κάποια εμπόδια στη διαδικασία συνεργασίας (σ.σ. με το ΔΝΤ). Το πρόγραμμα του ΔΝΤ ενέχει κάποια ρίσκα καθώς ένα δυσλειτουργικό κοινοβούλιο μπορεί να φανεί απρόθυμο να ψηφίσει μέτρα λιτότητας εν όψει των έκτακτων εκλογών”.
Οι στόχοι διαγράφονται λοιπόν με σαφήνεια: περικοπή κοινωνικών δαπανών και αύξηση των στρατιωτικών δαπανών για την χρηματοδότηση του στρατού που προορίζεται να καταστείλει το φιλορωσικό αντάρτικο στα ανατολικά της χώρας. Η πτώση της κυβέρνησης Γιατσένιουκ, φαντάζει περισσότερο με ένα προσχεδιασμένο βήμα στην κατεύθυνση της πλήρους αναδόμησης του ούτως ή άλλως πλήρως χειραγωγούμενου πολιτικού σκηνικού της χώρας παρά σαν ένα απρόβλεπτο γεγονός που προέκυψε ως αποτέλεσμα της – υπαρκτής – λαϊκής δυσαρέσκειας εξ αιτίας της οικτρής κατάστασης της οικονομίας και της εμπόλεμης κατάστασης στην οποία βρίσκεται η χώρα τους τελευταίους μήνες.
Καθιστώντας το πείραμα της Ελλάδας παρωχημένο... Η περίπτωση της Ουκρανίας.
Φαίνεται λοιπόν πως το κοινοβούλιο με τον τρόπο που αυτή τη στιγμή υπάρχει καθίσταται εμπόδιο στους στόχους περεταίρω αναδιάρθρωσης – ή μάλλον καλύτερα αποδιάρθρωσης – της οικονομίας της Ουκρανίας. Ο στόχος της ενσωμάτωσής της στον διεθνή καπιταλιστικό καταμερισμό εργασίας χωρίς προσκόμματα και βαρίδια του παρελθόντος διαπλέκεται με τους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς για την κατανομή της επιρροής στη χώρα με εκρηκτικό τρόπο και με αποτέλεσμα το αιματοκύλισμα ενός
λαού και το ξεκλήρισμα μιας ολόκληρης κοινωνίας.
Έτσι λοιπόν, παρά το γεγονός πως η αλλαγή αφέντη (από τον Γιαννουκόβιτς στον Γιατσένιουκ) μέσα σε μια νύχτα δεν ήταν – όπως αποδείχτηκε – δύσκολη υπόθεση, προφανώς και κανένας αφέντης δεν θα επιθυμούσε να έχει υπηρέτες των οποίων η πίστη – αποδεδειγμένα – μπορεί να αλλάξει τόσο εύκολα. Έτσι, μετά τις προεδρικές εκλογές του Μάη που ανέδειξαν τον Ποροσένκο στην εξουσία, έρχεται τώρα και η σειρά “αντιστοίχησης” του σκηνικού στο κοινοβούλιο στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται στη χώρα. Έτσι, δεν θα πρέπει να θεωρηθεί τυχαίο το γεγονός πως η κυβέρνηση Γιατσένιουκ “κατέρρευσε” μετά την απόσυρση της εμπιστοσύνης του UDAR και του Svoboda. Το UDAR είχε στηρίξει την υποψηφιότητα Ποροσένκο στις πρόσφατες εκλογές (με τον πρόεδρό του – ανδρείκελο των Γερμανών και πρώην μποξέρ – Βιτάλι Κλίτσκο να αποσύρει την δική του υποψηφιότητα), το δε Svoboda, έχοντας ιστορικούς δεσμούς με τη Γερμανία, θα πρέπει να θεωρηθεί πως έχει μάλλον παρόμοια πορεία πλεύσης (ο τρόπος με τον οποίον διαμορφώνεται και τροποποιείται η επιρροή των ιμπεριαλιστών στη χώρα αποτελεί ένα γρίφο για δυνατούς λύτες και δεν θα πρέπει να γίνεται αντιληπτός μέσα από εύκολα σχήματα καθώς οι ανταγωνισμοί των ιμπεριαλιστών διαπλέκονται μέσα στον ανταγωνισμό τους και δεν χωρίζονται κατ' ανάγκη με σινικά τείχη).
Σε ένα τέτοιο σκηνικό, φαίνεται λοιπόν πως η Ουκρανία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η αναβάθμιση της ταχύτητας και των μέσων αποδιάρθρωσης μιας οικονομίας, που όσο κι αν δεν θεωρούνταν ίσως αναπτυγμένη, σίγουρα δεν κατατάσσονταν και στα επίπεδα μιας τριτοκοσμικής χώρας. Προσθέτοντας μάλιστα σε αυτό το γεγονός της γεωστρατηγικής της θέσης και της σημασίας που κατέχει για τη Ρωσία, θα μπορούσε κανείς να πει πως αφού πειραματίστηκε στο “ασφαλές περιβάλλον” της Ελλάδας ο δυτικός ιμπεριαλισμός, προχώρησε σε αναβάθμιση του διακυβεύματος παίζοντας όλα του τα χαρτιά στο ναρκοθετημένο περιβάλλον της Ουκρανίας.
Η οικονομική κρίση που επιμένει διεθνώς και τα αδιέξοδά της – όσο δεν ξεπερνιόνται – επιτείνουν την ανάγκη για την ενσωμάτωση όλο και περισσότερων χωρών μεσαίου μεγέθους με νέους – υποβαθμισμένους – όρους στο διεθνή καπιταλιστικό καταμερισμό εργασίας. Αυτή η διαδικασία γίνεται αναγκαία ακριβώς στα πλαίσια της προσπάθειας που καταβάλουν τα ιμπεριαλιστικά κέντρα του πλανήτη να ξεπεράσουν τα αδιέξοδα στα οποία τους έφερε η οικονομική κρίση των τελευταίων χρόνων, και τα οποία όλο και περισσότερο γίνεται φανερό πως δεν είναι εύκολο να ξεπεραστούν παρά μόνο με την επιβολή νέων όρων ιμπεριαλιστικής εκμετάλλευσης του πλανήτη. Σε αυτήν την προσπάθεια θα πρέπει να ποδοπατηθούν αδίστακτα λαοί και οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί μεταξύ των διαφόρων ιμπεριαλιστικών κέντρων σε αυτή τη διαδικασία θα παίζουν ένα διαρκές παιχνίδι με τη φωτιά δημιουργώντας όλο και περισσότερο κινδύνους γενικότερης ανάφλεξης.
λαού και το ξεκλήρισμα μιας ολόκληρης κοινωνίας.
Έτσι λοιπόν, παρά το γεγονός πως η αλλαγή αφέντη (από τον Γιαννουκόβιτς στον Γιατσένιουκ) μέσα σε μια νύχτα δεν ήταν – όπως αποδείχτηκε – δύσκολη υπόθεση, προφανώς και κανένας αφέντης δεν θα επιθυμούσε να έχει υπηρέτες των οποίων η πίστη – αποδεδειγμένα – μπορεί να αλλάξει τόσο εύκολα. Έτσι, μετά τις προεδρικές εκλογές του Μάη που ανέδειξαν τον Ποροσένκο στην εξουσία, έρχεται τώρα και η σειρά “αντιστοίχησης” του σκηνικού στο κοινοβούλιο στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται στη χώρα. Έτσι, δεν θα πρέπει να θεωρηθεί τυχαίο το γεγονός πως η κυβέρνηση Γιατσένιουκ “κατέρρευσε” μετά την απόσυρση της εμπιστοσύνης του UDAR και του Svoboda. Το UDAR είχε στηρίξει την υποψηφιότητα Ποροσένκο στις πρόσφατες εκλογές (με τον πρόεδρό του – ανδρείκελο των Γερμανών και πρώην μποξέρ – Βιτάλι Κλίτσκο να αποσύρει την δική του υποψηφιότητα), το δε Svoboda, έχοντας ιστορικούς δεσμούς με τη Γερμανία, θα πρέπει να θεωρηθεί πως έχει μάλλον παρόμοια πορεία πλεύσης (ο τρόπος με τον οποίον διαμορφώνεται και τροποποιείται η επιρροή των ιμπεριαλιστών στη χώρα αποτελεί ένα γρίφο για δυνατούς λύτες και δεν θα πρέπει να γίνεται αντιληπτός μέσα από εύκολα σχήματα καθώς οι ανταγωνισμοί των ιμπεριαλιστών διαπλέκονται μέσα στον ανταγωνισμό τους και δεν χωρίζονται κατ' ανάγκη με σινικά τείχη).
Σε ένα τέτοιο σκηνικό, φαίνεται λοιπόν πως η Ουκρανία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η αναβάθμιση της ταχύτητας και των μέσων αποδιάρθρωσης μιας οικονομίας, που όσο κι αν δεν θεωρούνταν ίσως αναπτυγμένη, σίγουρα δεν κατατάσσονταν και στα επίπεδα μιας τριτοκοσμικής χώρας. Προσθέτοντας μάλιστα σε αυτό το γεγονός της γεωστρατηγικής της θέσης και της σημασίας που κατέχει για τη Ρωσία, θα μπορούσε κανείς να πει πως αφού πειραματίστηκε στο “ασφαλές περιβάλλον” της Ελλάδας ο δυτικός ιμπεριαλισμός, προχώρησε σε αναβάθμιση του διακυβεύματος παίζοντας όλα του τα χαρτιά στο ναρκοθετημένο περιβάλλον της Ουκρανίας.
Η οικονομική κρίση που επιμένει διεθνώς και τα αδιέξοδά της – όσο δεν ξεπερνιόνται – επιτείνουν την ανάγκη για την ενσωμάτωση όλο και περισσότερων χωρών μεσαίου μεγέθους με νέους – υποβαθμισμένους – όρους στο διεθνή καπιταλιστικό καταμερισμό εργασίας. Αυτή η διαδικασία γίνεται αναγκαία ακριβώς στα πλαίσια της προσπάθειας που καταβάλουν τα ιμπεριαλιστικά κέντρα του πλανήτη να ξεπεράσουν τα αδιέξοδα στα οποία τους έφερε η οικονομική κρίση των τελευταίων χρόνων, και τα οποία όλο και περισσότερο γίνεται φανερό πως δεν είναι εύκολο να ξεπεραστούν παρά μόνο με την επιβολή νέων όρων ιμπεριαλιστικής εκμετάλλευσης του πλανήτη. Σε αυτήν την προσπάθεια θα πρέπει να ποδοπατηθούν αδίστακτα λαοί και οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί μεταξύ των διαφόρων ιμπεριαλιστικών κέντρων σε αυτή τη διαδικασία θα παίζουν ένα διαρκές παιχνίδι με τη φωτιά δημιουργώντας όλο και περισσότερο κινδύνους γενικότερης ανάφλεξης.